VNG (Videonistagmografi) Testi Nedir ve Ne için Yapılır?

VNG

Videonistagmografi (VNG), iç kulak ve denge sistemiyle ilgili bozuklukları değerlendirmek amacıyla kullanılan, non-invaziv bir test yöntemidir. Göz hareketlerini kızılötesi kamera yardımıyla izleyerek, vestibüler sistemin fonksiyonlarını objektif olarak değerlendirir. VNG, özellikle baş dönmesi (vertigo), denge kaybı ve göz hareket bozukluklarının değerlendirilmesinde önemli bir tanı aracıdır.

VNG Alt Testleri

VNG, dört ana alt test grubundan oluşur:

1. Okülomotor Testler

Amaç: Baş hareketi olmadan, santral (beyin kaynaklı) vestibüler sistemin ve göz hareketlerini kontrol eden merkezi yolların değerlendirilmesi.

Alt testler:

• Sakkadik Göz Hareketleri Testi: Hasta, rastgele konumlara yerleştirilen hedeflere hızlı göz hareketleriyle bakar. Gözlerin hedefe ne kadar hızlı ve doğru ulaştığı değerlendirilir.
  
  • Normal Bulgular: Hedefe doğru ve zamanında ulaşan hızlı göz hareketleri.
    
  • Anormal Bulgular: Yavaşlık, hedefe ulaşamama, sapma → Santral lezyon göstergesi olabilir.
    
• Takip (Smooth Pursuit) Testi: Gözlerin, önce yavaş sonra hızlanarak hareket eden bir hedefi takip etmesi istenir.
  
  • Normal Bulgular: Gözler hedefi düzgün şekilde takip eder.
    
  • Anormal Bulgular: Kesik takip, hedefin gerisinde kalma → Santral patolojiler (örneğin serebellar disfonksiyon) göstergesi olabilir.

• Optokinetik Test: Görsel bir uyaran (örneğin sürekli akan şeritler) karşısında istemsiz nistagmus (ritmik göz hareketleri) oluşumu değerlendirilir.
  
  • Normal Bulgular: Düzenli nistagmus.
    Anormal Bulgular: Asimetrik veya zayıf nistagmus → Santral disfonksiyon göstergesi olabilir.
    

2. Spontan ve Gaze-Evoked Nistagmus Testi

Amaç: Gözlerin herhangi bir baş hareketi olmadan ya da belirli yönlere bakarken gösterdiği istemsiz hareketlerin değerlendirilmesi.

• Spontan Nistagmus: Karanlıkta herhangi bir görsel uyaran olmadan oluşan nistagmus gözlemlenir.
  
• Gaze-Evoked(Bakış yönüyle uyarılan)  Nistagmus: Hasta sağa, sola, yukarı veya aşağı bakarken göz hareketleri değerlendirilir.
  

Bulgular:

• Spontan nistagmus: Genelde periferik vestibüler patolojilerde görülebilir (örn. vestibüler nörit).
  
• Bakı yönüne bağlı nistagmus: Santral nedenlerle ilişkilidir (örn. multipl skleroz, beyin sapı lezyonları).
  

3. Pozisyonel ve Pozisyonla İlişkili Nistagmus Testleri

Amaç: Başın pozisyonundaki değişikliklerle tetiklenen vertigonun değerlendirilmesi. Özellikle BPPV (Benign Paroksismal Pozisyonel Vertigo) tanısı için önemlidir.

Alt testler:

• Dix-Hallpike Manevrası: Başın hızlı bir şekilde geriye ve yana yatırılmasıyla yapılan testtir. Posterior (arka) denge kanallarını, BPPV (Kristal kayması) için test eder.
  
• Roll Test: Horizontal (yatay) kanal BPPV’yi değerlendirmek için kullanılır.
  

Bulgular:

• Kısa süreli, gecikmeli başlayan, yorulan nistagmus: Tipik BPPV bulgusu (periferik).
  
• Uzun süren, yorulmayan, çok şiddetli nistagmus: Santral patolojilere işaret edebilir.
  

4. Kalorik Test (Sıcak-Soğuk Su/Hava Uygulaması)

Amaç: Her iki iç kulaktaki vestibüler sistemin fonksiyonel asimetrisini ölçmek.

Uygulama: Kulak kanalına sırasıyla sıcak ve soğuk hava ya da su uygulanarak, iç kulak sıvısı hareket ettirilir ve buna bağlı olarak oluşan nistagmus gözlemlenir.

Bulgular:

• Normal: Her iki kulakta benzer nistagmus cevabı.
  
• Unilateral hipofonksiyon: Tek kulakta yanıt zayıf → Örneğin vestibüler nörit.
  
• Bilateral arefleksi: Her iki kulakta yanıt alınamaz → Örneğin menenjit sonrası labirent hasarı, yaşlılık, ototoksisite.
  
• Santral yanıtlar: Aşırı nistagmus, anormal yönler → Beyin sapı disfonksiyonu şüphesi.
  

Sonuç ve Klinik DeğeriVNG’nin alt testleri, periferik (iç kulak ve vestibüler sinir kaynaklı) ve santral (beyin ve beyin sapı kaynaklı) vertigo nedenlerinin ayırt edilmesinde büyük rol oynar. Testin detaylı analizi ile vestibüler sistemin hangi kısmının bozuk olduğu, lezyonun yönü, şiddeti ve muhtemel nedenleri hakkında kapsamlı bilgi elde edilir.