Denge sistemimiz; iç kulak, gözler ve beyin arasında kurulan hassas bir iletişimle çalışır. Bu sistem sayesinde baş hareketlerini algılar, görsel dengeyi korur ve vücudumuzun uzayda konumunu doğru şekilde belirleriz. Bu mekanizmalardan biri de ocular counter-roll (OCR) refleksidir.
Ocular Counter-Roll Testi, iç kulaktaki otolit organlarının (özellikle utrikül) fonksiyonunu değerlendirmek için kullanılır. Vertigo, baş dönmesi, dengesizlik ve görsel bulanıklık gibi şikâyetleri olan hastalarda tanısal sürecin önemli bir parçasıdır.
Ocular Counter-Roll (OCR) Testi Nedir?
OCR, baş yan tarafa eğildiğinde gözlerin hafifçe karşı tarafa dönerek bakış stabilitesini koruma refleksidir.
Test, bu refleksin çalışmasını ölçer ve şu yapıları değerlendirir:
- Utrikül (otolit organı) fonksiyonu
- Vestibülo-oküler refleksin (VOR) yerçekimine bağlı kısmı
- Göz stabilizasyon mekanizmaları
Normalde baş sağa eğildiğinde gözler hafifçe sola döner; sola eğildiğinde ise sağa döner. Bu küçük göz hareketi, denge sisteminin doğru çalıştığının göstergesidir.
Hangi durumlarda yapılır?
OCR testi şu durumlarda tercih edilir:
- Baş dönmesi (vertigo)
- Dengesizlik / dengesiz yürüme
- Baş hareketleriyle artan sersemlik hissi
- Kristal kayması (BPPV) sonrası değerlendirme
- Vestibüler nörit sonrası iyileşme/etkilenme değerlendirmesi
- Meniere hastalığı şüphesi
- Travma sonrası denge problemleri
- Santral (beyinsel) denge bozukluğu şüphesi
- Gözlerde kayma hissi / görsel stabilite bozukluğu
- Otolit organ fonksiyon bozukluğu şüphesi
- Meniere hastalığı ve endolenfatik hidrops şüphesi
- Santral vestibuler bozuklukların ayırıcı tanısı
Ayrıca;
- Baş pozisyonuna bağlı göz hareketleri anormal olan
- Yer eğiliyor/başım kayıyor hissi yaşayan
- Sürekli dengesizlik ve bulanık görme şikayeti olan
kişilerde de kullanılabilir.
OCR Testi Nasıl Yapılır?
Test sırasında kişi ortama göre:
- Başını sağa ve sola belirli açılarda eğer
- Göz hareketleri video-okülografi (VOG) veya yüksek hassasiyetli kameralar ile kaydedilir
- Gözlerin torsiyonel (dönme) hareketi analiz edilir.
Hasta için ağrısız ve kolay bir testtir.
OCR Testinin Klinik Önemi
OCR testi vertigo ve dengesizlik hastalarının değerlendirilmesinde şu avantajları sunar:
- Utrikül fonksiyonunu doğrudan ölçen testlerden biridir
- BPPV sonrası kalan otolit disfonksiyonunu gösterebilir
- Vestibüler rehabilitasyon ihtiyacını belirlemede yardımcıdır
- Tedavi sonrası iyileşmeyi takip etmeye olanak sağlar
Özellikle otolit bozukluklarını anlamada tamamlayıcı ve değerli bir testtir.
Ocular Counter-Roll (OCR) Testi, başın eğilmesiyle gözlerin karşı yönde dönme refleksini değerlendirerek otolit organlarının sağlığını ölçen önemli bir vestibüler tanı testidir. Vertigo, baş dönmesi ve dengesizlik yaşayan hastalarda utrikül fonksiyonunu anlamak için kullanılır ve vestibüler hastalıkların tanısında önemli rol oynar.
Vestibüler testler içinde daha fazla tanısal derinlik sağlar ve özellikle diğer otolit testleriyle birlikte değerlendirildiğinde güçlü bilgiler sunar.
